Project Elektrificatie

In het project Elektrificatie KU12 wordt de voorstuwing van de zeepunter verduurzaamd door de vervuilende dieselmotor-aangedreven schroef te vervangen door een elektrische POD-voorstuwing. Omdat deze transitie nog nooit is toegepast in zeepunters is onderzoek nodig geweest. De Stichting heeft daarom samengewerkt met de Noordelijke Hogeschool, afdeling Maritieme Techniek in Leeuwarden (NHL Stenden Hogeschool), het Scheepsbouwkundig Advies en Reken Centrum (SARC) in Bussum en SIP-Marine in Drunen.  Een afstudeerder heeft een voorstel geschreven als eindverslag van z’n bachelor-opleiding Maritieme Techniek.

Voordat de student zijn werkzaamheden kon beginnen is in het kader van de samenwerking met de Hogeschool de romp van de KU12 3D-ingemeten, Hiervan is een numeriek model gemaakt. Dit is gerapporteerd in het Lijnenplan en rapport Hydrostatische berekening. Met deze rompgegevens heeft de student de weerstand en voorstuwing van de KU12 berekend. Deze berekening is gerapporteerd in het rapport voortstuwingsberekening. Met de geschatte weerstandscurve van de KU12 zijn de schroefkarakteristieken bepaald, waarmee het schip een maximale snelheid van 6 knopen (11,11 km/u) kan behalen.

Weerstandscurve KU12 en schroefberekening

POD in bun

De student heeft in het Project Elektrificatie gekozen voor een ophaalbare POD-voorstuwing, waarbij de POD in een bun in het achterschip is geplaatst. Er is daarom ook onderzocht hoe de vorm/grootte van een nieuwe scheg en roer moet worden.

KU12 met ophaalbare POD in bun in achterschip

Door de voorgestelde plaatsing van de ophaalbare POD-voortstuwing in een bun in het achterschip kan de voortstuwingsinstallatie uit het zicht worden weggewerkt, wat de authenticiteit van het zeilende jacht ten goede komt. De ophaalbare POD kan op verschillende dieptes worden neergelaten. Met name bij het varen van lange afstanden kan de schroef dieper worden neergelaten, waardoor ventilatie kan worden voorkomen, wat het voortstuwingsrendement positief zal beïnvloeden.

Technische commissie van aanbeveling

Het voorstel is voorgelegd aan de technische commissie van aanbeveling. De commissie had sterke bezwaren tegen het voorstel van de bun-toepassing, waarbij de belangrijkste waren:

•            Aanpassing door een bun is boven water zichtbaar, waardoor de karakteristieke punter-achtersteven wordt verstoord
•            Het ophaalsysteem is complex en kwetsbaar
•            Veel ruimte in de kuip gaat verloren door de lange schippersbank

De Stichting heeft de bezwaren ter harte genomen en een nieuwe ophanging van de POD in het achterschip ontworpen. De POD wordt hierbij vast, maar wel draaibaar ingebouwd. Ook wordt de schroef een traditionele duwschroef in plaats van door de student voorgestelde trekschroef.

Nieuwe achterschip met vaste, maar draaibare POD-opstelling

Aanpassingen

Door de vroegere zware dieselmotor in het achterschip en de destijds relatief hoge plaatsing van de schroef moest de KU12 zwaar achterover worden getrimd, waardoor de zeil-eigenschappen van het schip slecht waren. De schroef van de POD zit dieper onderwater, waardoor het schip meer gelijk-lastig worden getrimd, wat goed is voor de bestuurbaarheid en zeil-eigenschappen van het schip. De optimale waterlijn voor de zeilende conditie van het schip zal echter ook afhangen van de stand en locatie van de zwaarden. In het rapport KU12-G-100-SP-1000-0021-rev A-01 Zwaard aanpassing, zijn de benodigde aanpassingen onderzocht.

Het achterschip van de KU12 is aangepast door de scheepswerf Van Klink om de POD te kunnen monteren. Ook zijn er aanpassingen gemaakt aan de banken om de vier 200Ah 12V traction-accu’s te kunnen installeren.

De Stichting heeft in het kader van het Project Elektrificatie in 2022 zeer regelmatig contact met de werf en in verslagen vastgelegd wat de bevindingen en instructies zijn. De verslagen van de werfbezoeken zijn voor de elektrificatie relevant vanaf moment dat de POD is geleverd: 16 april, 24 juni, 2 juli, 5 augustus en 19 november.

POD inbouw

Toekomstperspectief

Met de KU12 zullen in het voorjaar van 2023 hopelijk proeftochten kunnen worden uitgevoerd waarbij metingen worden gedaan om te onderzoeken of de eerdere voorspellingen met betrekking tot weerstand en voortstuwing worden waargemaakt. Ook zal bij deze metingen en verwerking van de meetdata actief worden samengewerkt met de Noordelijke Hogeschool in Leeuwarden. De Stichting zal er ook naar streven om de resultaten van de proefvaarten en het eerdere onderzoek door de student van NHL Stenden Hogeschool publiek te maken door een presentatie of publicatie.

Lees hier meer over de Restauratie.